بحران در اطلاع‌رسانی بحران | انتشار تصاویر دلخراش هم‌خلاف شرع است و هم خلاف اخلاق
تاریخ انتشار: ۱۹ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۸۳۱۵۶
همشهری آنلاین- الناز عباسیان: لحظاتی بعد از وقوع حادثه تروریستی در مراسم چهارمین سالگرد شهادت حاج‌قاسم سلیمانی در کرمان، فضای مجازی از عکس‌های دلخراش و بی‌پرده از پیکرهای خونین و پاره‌پاره مردم و البته مجروحان این حادثه پر شد. علاوه‌بر اینکه این موضوع برای سلامت روحی و روانی جامعه بسیار خطرناک است، از نظر اخلاقی، شرعی و اصول رسانه‌ای هم مورد انتقاد است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
با فرهنگسازی، اطلاع‌رسانی نادرست اصلاح می‌شود
اطلاع‌رسانی شفاف و تحریک نکردن عواطف و احساسات و درگیر نکردن اعصاب مردم روی مسائل خشن معمولا در تمام دنیا حفظ می‌شود. در اروپا و آمریکا که مدعی اطلاع‌رسانی عریان و آزادی‌بیان هستند به‌ندرت و شاید هم هیچ‌گاه نتوانید صحنه جنازه از یک حمله تروریستی را در رسانه‌هایشان ببینید. تعداد حملات تروریستی در مدارس و کشته‌شدن دانش‌آموزان در آمریکا کم نبوده اما صحنه بی‌پرده از این کشتارها منتشر نمی‌شود. متأسفانه در ایران به‌رغم اینکه متهم به نبود آزادی‌بیان و قلم و محدودیت رسانه‌ای هستیم، به بدترین شکل ممکن صحنه‌های کشتار و خشونت را ترسیم می‌کنیم. شاید علتش این باشد که تصور می‌کنیم اگر این صحنه‌ها منتشر نشود باورپذیر نیست و یا افکار عمومی به بلوغی نرسیده تا روش‌های دیگر این مسئله را باور کند و حتما باید به صحنه عینیت بخشید. انتشار صحنه‌های دلخراش و خشن به‌خصوص برای گروه‌های حساس، کودکان و نوجوانان در بسیاری از کشورهای مدعی آزادی‌بیان هم انجام نمی‌شود ولی ما در ایران این نقیصه را داریم. به‌نظر من در حوزه رسانه، خارج از قدرت و حکومت، سیستم وزارت ارشاد باید فکر ویژه کرده و ورود پیدا کند. متأسفانه بعضی‌ها هم خواهان این تصاویر هستند اما در کل باید صحنه‌های میدانی‌ای که مخابره می‌شوند را کنترل کرد ووزارت ارشاد باید در این زمینه اقدام کند. اغلب آنهایی که این تصاویر دلخراش را مخابره می‌کنند آموزش ندیده‌اند و فکر می‌کنند کار درستی انجام می‌دهند. به همین خاطر بحث فرهنگسازی در این زمینه به‌خود رسانه‌ها برمی‌گردد و باید با عدم‌نشر و فرهنگسازی قبیح بودن موضوع، این مسئله را ترویج دهند. محمد لسانی؛ کارشناس سواد رسانه راه‌اندازی سامانه انتشار محتوای مردمی
فعالیت رسانه در بحران(بلایای طبیعی و فجایع اتفاقی) در 2 وجه قابل بررسی است؛ یکی کارکرد رسانه‌های رسمی اعم از صداوسیما و مطبوعات در این وقایع و دیگری نقش مردم و انسان‌رسانه‌ها در توزیع پیام است. با توجه به فضای احساسی‌ای که مردم ما دارند، این فضا در رسانه‌های رسمی و غیررسمی هم نمود پیدا می‌کند. حتی مجریان صداوسیما و یا خبرنگاران روزنامه‌ها هم درگیر این هیجان‌زدگی می‌شوند. همچنین کنشگری انسانی هم مهم است؛ افرادی هستند که وابستگی سازمانی ندارند ولی با تلفن‌همراه خود از یک فاجعه، فیلم یا تصویر گرفته و منتشر می‌کنند. مثل حادثه پلاسکو، سیل و زلزله و... ما حتی «کشته سلفی» داریم، مثلا افرادی در جنوب کشور با سیل سلفی گرفتند و کشته شدند. این یک هیجان‌طلبی و توجه‌طلبی است که ما درگیر آن هستیم. لذا به‌نظر می‌رسد که اول باید قانون نقش و مسئولیت مردم در توزیع و تولید محتوای رسانه‌ای داشته باشیم.
دوم اجرای دقیق این قانون است. اگر کسی از فاجعه عکس و فیلم گرفت و باعث تحریک عواطف عمومی شد، مورد پیگرد قانونی قرار گیرد. به‌نظر می‌رسد که این اجرا اگر ادامه‌دار باشد افراد نسبت به توزیع و تولید پیام حساس می‌شوند. به‌علاوه اینکه درگاه‌ها و سامانه‌هایی می‌توانند وجود داشته باشند که اگر فردی از روز حادثه‌ای عکس و فیلم گرفت به سامانه‌ها ارسال کند. سامانه، گزینش می‌کند و بخش‌های غیرقابل پخش شطرنجی یا حذف می‌شود و بقیه را پخش می‌کند. به مرور زمان این سامانه مرجعیت پیدا می‌کند و تبدیل به سامانه انتشار محتوای مردمی می‌شود. شهروندخبرنگاری به فرهنگسازی نیاز دارد. در تمام دنیا تصویر و فیلم گرفتن از بدن‌های تکه‌تکه و پیکر کودکان در اینگونه حوادث، شاخصه‌ها و ضوابطی دارد.
در همه‌جای دنیا شیوه‌نامه‌های رسانه‌ای وجود دارد تا سطحی از رعایت اصول قواعد حرفه‌ای را به روزنامه‌نگاران و خبرنگاران ارائه دهد و آنها مکلف به رعایت این شیوه‌نامه‌اند. در حادثه تروریستی تلخ کرمان باید گفت آن کسی که در آن موقعیت حضور دارد، با صحنه‌های بسیار دلخراشی مواجه است. رسانه ابزاری است که این قاب را در اندازه میلیونی بزرگ می‌کند. وقتی این صحنه‌های دلخراش در سطح وسیع با مخاطب بالا منتقل شود نتیجه‌اش این می‌شود که مخاطبان در رده‌های سنی متفاوت و با شرایط روحی و جسمی مختلف با این صحنه‌ها روبه‌رو می‌شوند. از بیماران قلبی و بانوان باردار گرفته تا کودکان و نوجوانان و گروه‌های حساس در جامعه ممکن است با دیدن این تصاویر دچار مشکل‌شوند؛ پس ایجاد یکسری محدودیت‌ها در شکل ارائه تصاویر حائز اهمیت است. هم رعایت اصول اخلاقی به‌معنای اخلاق عمومی را به همراه دارد و هم به جهت شرعی پیکر مومن حرمت دارد. اگر از متخصصان دینی جویا شوید حتما درخصوص رعایت حرمت جنازه و پیکر افراد در هر حادثه‌ای اعم از سانحه تصادف ویا حوادث تروریستی و حتی پیکر شهدا نکاتی را اعلام می‌کنند.
چه‌کسی گفته برای نشان دادن عمق فاجعه باید به شکل کاملا بی‌پرده و عریان ماجرا را ارائه دهیم که بعد خدای‌نکرده برای جامعه تبعاتی را ایجاد کند، مثلا ممکن است کسی بر اثر شنیدن این اخبار یا تماشای این تصاویر دلخراش دچار مشکل روحی و کابوس و... شود. قطعا با چارچوب‌بندی و محدودیت می‌توان عمق فاجعه را بازنمایی کرد؛ بنابراین لزومی به نشان‌دادن دوباره این تصاویر نیست.
هم به لحاظ اصول حرفه‌ای رسانه‌ای که در همه جای دنیا رعایت می‌شود و هم به جهت رعایت اخلاق و شرع ما مکلف هستیم تحت شرایط و چارچوب‌هایی به ماموریت‌های رسانه‌ای خود عمل کنیم که به این معنا نیست اصلا حوادث را پوشش ندهیم؛ زیرا این تفکر کاملا غلط است؛ اتفاقا این فجایع را باید به مردم نشان داد.
حادثه کرمان به اذهان مردم ایران این نکته را متبادر می‌کند که این اتفاق هر ساعت در غزه رخ می‌دهد. عملیات‌های تروریستی در افغانستان و بسیاری از کشورهای مسلمان دائما در حال رخ‌دادن است و ما باید تمام توان و قدرت خود را برای دفاع از مظلوم و مقابله با صحنه‌گردانان و عوامل و عاملان این عملیات‌های تروریستی جمع و علیه آنها اقدام کنیم. باید یک هم‌افزایی جمعی برای افکار عمومی ایجاد و یک پشتوانه لحاظ شود تا نیروهای امنیتی و دفاعی ما با قدرت به کا رخود ادامه دهند.
منبع: همشهری آنلاین
کلیدواژه: مدیریت بحران عبدالله گنجی تصاویر دلخراش اطلاع رسانی صحنه ها رسانه ای رسانه ها هم خلاف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.hamshahrionline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «همشهری آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۸۳۱۵۶ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع‌رسانی وزارت بهداشت منصوب شد
وزیر بهداشت در حکمی، دکتر مجید احمدی را به عنوان سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت منصوب کرد. - اخبار اجتماعی -
به گزارش گروه اجتماعی خبرگزاری تسنیم، بهرام عین اللهی، وزیر بهداشت در حکمی، دکتر مجید احمدی را به عنوان سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت بهداشت منصوب کرد.
متن این حکم به شرح زیر است:
جناب آقای دکتر مجید احمدی
با سلام
خدمتگزاری در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران فرصتی مغتنم و نعمتی بزرگ است که خداوند متعال به بندگان خویش اعطاء فرموده و شکر نعمت است که از این فرصت گرانقدر در جهت خدمت به مردم شریف میهن اسلامی نهایت استفاده بعمل آید. در این راستا و با توجه به تعهد، تخصص و سوابق علمی و اجرائی ارزنده جنابعالی، بموجب این ابلاغ به عنوان "سرپرست مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی" منصوب می‌شوید تا با رعایت مقررات قانونی و شرعی انجام وظیفه نمائید.
امید است با اتکال به خداوند متعال، حمایت و پشتیبانی دولت مردمی، فسادستیز و عدالت محور و با استفاده از نیروهای متخصص، متعهد و انقلابی در انجام این رسالت خطیر موفق و موید باشید.
انتهای پیام/
علت فوت پزشک متخصص در استان فارس در دست بررسی است